Metodat e ruajtjes së pemëve: Ruajtja e boronicës me atmosferë të kontrolluar

Çka është Metoda e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar?

Ruajtja me atmosferë të kontrolluar është një teknikë e avancuar që aplikohet gjithnjë e më shumë në ruajtjen e produkteve ushqimore, që synon:

• Zgjatjen e afatit të përdorimit,
• Ruajtjen e cilësisë dhe
• Përmirësimin e sigurisë ushqimore.

Metoda e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar bazohet në kontrollin dhe manipulimin e kujdesshëm të gazrave atmosferikë që rrethojnë produktet ushqimore gjatë ruajtjes. Kjo metodë kombinon në mënyrë optimale gazra të ndryshëm si oksigjeni, dioksidi i karbonit dhe azoti për të penguar rritjen e mikrobeve, për të kufizuar oksidimin dhe për të ruajtur karakteristikat organoleptike, cilësore dhe sigurinë ushqimore.

Pse mund ta përdorim metodën e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar në boronicë?

Ruajtja me atmosferë të kontrolluar është integrale për rritjen e jetëgjatësisë dhe cilësisë së boronicës, një frut veçanërisht i ndjeshëm ndaj degradimit të shpejtë në kushte tipike magazinimi. Ky proces, i njohur si ngadalësim metabolik, arrihet duke kontrolluar me kujdes nivelet e oksigjenit dhe dioksidit të karbonit, i cili ngadalëson proceset biokimike.

Si rezultat, kjo metodë u mundëson boronicave të:

• ruajnë strukturën,
• shijen dhe
• cilësinë për një periudhë më të gjatë, duke i bërë ato më të disponueshme për konsumatorët gjatë gjithë vitit

Kontrollimi i përqindjes së oksigjenit dhe dioksidit të karbonit

Teknologjia e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar për boronicat përfshin kryesisht modifikimin e niveleve të oksigjenit dhe dioksidit të karbonit brenda njësive të magazinimit, e njohur edhe si ULO (Ultra Low Oxygen – Oksigjen Shumë i Ulët). Kjo teknologji funksionon duke ulur nivelet e oksigjenit në 2-5% dhe duke rritur dioksidin e karbonit në rreth 10-15%. Në këtë mënyrë, parandalohen reaksionet metabolike dhe enzimatike të shpejta.

Këto nivele të gazit, të arritura me ndihmën e dhomave të depozitimit të papërshkueshëm nga gazi dhe sistemeve të avancuara të kontrollit, krijojnë një mjedis ruajtjeje që vonon ndjeshëm procesin e pjekjes natyrale të frutave. Objektet për ruajtjen me atmosferë të kontrolluar janë të pajisura me sensorë dhe sisteme të automatizuara që monitorojnë dhe rregullojnë vazhdimisht atmosferën brenda çdo njësie magazinimi. Nëpërmjet këtij monitorimi të vazhdueshëm, atmosfera mund të rregullohet për të mbajtur oksigjenin dhe dioksidin e karbonit në nivele optimale, duke parandaluar prishjen dhe duke zgjatur freskinë.

Roli i lagështisë së lartë relative dhe temperaturës optimale

Një komponent tjetër kritik i kësaj metode është përqendrimi i lartë i lagështisë relative, që sillet rreth 90-95%. Lagështia e lartë është thelbësore për të parandaluar humbjen e ujit në boronica, të cilat përbëhen nga një përqindje e lartë e lagështisë dhe mund të pësojnë humbje të konsiderueshme në peshë dhe qëndrueshmëri nëse ruhen në mjedise të thata. Gjithashtu, temperatura është e rregulluar nga afër dhe mirëmbahet në mënyrë ideale rreth 0.5-1°C. Ky mjedis me temperaturë të ulët është thelbësor për ngadalësimin e mëtejshëm të aktivitetit metabolik.

Periudha kohore e ruajtjes së boronicës me metodën e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar

Këto kushte së bashku sigurojnë që boronica të ruaj atributet e saj të tregtueshme, si qëndrueshmëria, ngjyra dhe shija, për periudha të gjata, duke e bërë atë ideale për ruajtje afatgjatë deri në 8-10 javë. Kjo aftësi e zgjeruar për ruajtje ofron fleksibilitet për fermerët dhe pikat grumbulluese, duke u mundësuar atyre të shmangin presionin e shitjes së menjëhershme pas vjeljes. Ky fleksibilitet në treg shpesh rezulton në potencial për çmime më të favorshme dhe efikasitet në shpërndarje, pasi boronicat mund të ruhen derisa të rritet kërkesa ose të transportohen në tregje të largëta pa dëmtuar cilësinë.

Sfidat e metodës së ruajtjes me atmosferë të kontrolluar

Pavarësisht avantazheve të kësaj metode duhet të kemi parasysh edhe disa sfida siç janë:

• Kosto e lartë fillestare e krijimit të infrastrukturës
• Kosto e lartë e investimit për objektet e magazinimit, teknologjinë e sensorëve, sistemet e kontrollit dhe pajisjet e ftohjes
• Kosto të vazhdueshme operacionale dhe
• Mbajtja e vazhdueshme e atmosferës së kontrolluar e cila kërkon shpenzime që lidhen me konsumin e energjisë, monitorimin e rregullt dhe rregullimet periodike të gazit për të mbajtur oksigjenin dhe dioksidin e karbonit në nivele optimale.

Edhe pse kjo metodë është shumë efektive në ruajtjen e boronicave, menaxhimi jo i duhur i niveleve të gazit ndonjëherë mund të çojë në probleme të cilësisë. Nëse nivelet e dioksidit të karbonit rriten mbi kufirin optimal, ekziston rreziku i ndryshimeve të shijes ose teksturës që zvogëlojnë cilësinë e frutit të boronicës.

• Teknologjia e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar ofron një zgjidhje të fuqishme për zgjatjen e jetëgjatësisë së boronicave duke rregulluar parametrat kryesorë, si nivelet e oksigjenit dhe dioksidit të karbonit, lagështinë dhe temperaturën. Nëpërmjet këtyre rregullimeve, kjo metodë pengon:
• procesin e pjekjes natyrale,
• zvogëlon rreziqet mikrobiale,
• ruan strukturën dhe
• profilin ushqyes të boronicave, duke lehtësuar ruajtjen pa ndikuar në cilësinë.

Metoda e ruajtjes me atmosferë të kontrolluar, duke përfshirë jetëgjatësinë, fleksibilitetin e tregut dhe ruajtjen e cilësisë, e bën atë një teknologji të vlefshme për industrinë e boronicës për të përmbushur kërkesat e konsumatorëve për fruta me cilësi të lartë gjatë një pjese të konsiderueshme të vitit.

Nga PhDc. Kaltrina Berisha për Agro Portalin