Pershendetje
Kete vit jam i interesuar te mbjell lulediell rreth 8 hektare. A mund te me ndihmoni rreth mundesise per mbjellje, shitje dhe korrje. A ka kompani ne Kosove qe na ndihmon me keshilla ose asistim ose bashkepunim?
Përgjigje: Rreth kultivimit të lulediellit në Kosovë
Kultivimi i lulediellit (Helianthus annuus) në Kosovë është një praktikë bujqësore gjithnjë më e përhapur, për shkak të kushteve të favorshme klimatike dhe kërkesës në rritje për vajra bimore dhe foragjere. Ja disa udhëzime të thjeshta dhe të përshtatura për kushtet tona:
1. Zgjedhja e vendit
Luledielli rritet më mirë në zona me shumë diell, të cilat janë të shumta në Kosovë gjatë pranverës dhe verës. Rekomandohet të zgjidhni parcela me ekspozim të mirë ndaj diellit (të paktën 6–8 orë në ditë) dhe me tokë të mesme ose të lehtë, të pasur me lëndë organike dhe me drenazh të mirë.
2. Përgatitja e tokës
Në fillim të pranverës (mars-prill), bëhet përgatitja e tokës me plugim të thellë dhe kultivim sipërfaqësor. Plehërimi mund të bëhet me pleh organik ose NPK sipas analizës së tokës. Kosova ka shumë zona me tokë të përshtatshme për këtë kulturë, si në Dukagjin, Anamoravë dhe rrafshin e Kosovës.
3.Mbjellja
Koha ideale për mbjellje është nga fundi i prillit deri në mes të majit, kur toka është ngrohur mjaftueshëm (mbi 10°C). Farat mbillen 3–5 cm në thellësi, me rreth 25–45 cm largësi midis bimëve dhe 60–70 cm ndërmjet rreshtave, varësisht nga lloji. Për një hektar, zakonisht duhen 6–8 kg fara.
4.Ujitja dhe mirëmbajtja
Në shumicën e zonave të Kosovës, reshjet gjatë pranverës dhe fillimit të verës janë të mjaftueshme, por në periudha të thata (korrik-gusht), mund të nevojitet ujitje suplementare. Kontrolloni për barishte dhe përdorni plehra azoti gjatë fazës së rritjes për të rritur rendimentin.
5.Sëmundjet dhe dëmtuesit
Luledielli mund të preket nga sëmundje si myku i bardhë (Sclerotinia), ndryshku dhe dëmtues si karkalecat ose krimbat e lulediellit. Përdorni trajtime të miratuara nga Ministria e Bujqësisë e Kosovës dhe zbatoni parimet e menaxhimit të integruar të dëmtuesve (IPM).
6.Korrja
Luledielli në Kosovë zakonisht piqet nga fundi i gushtit deri në shtator. Shenjat e pjekurisë janë rënia e petaleve dhe fortësia e farave. Korrja bëhet me dorë ose me mekanizim të përshtatshëm për kultura vajore.
7.Ruajtja
Pas korrjes, farat duhet të thahen mirë në një vend të ajrosur, pastaj ruhen në ambiente të freskëta dhe të thata. Kosova ka kapacitete për ruajtje në ferma apo në depo lokale.