Name: Saranda Hajdari
Location: Mitrovicë
Përgjigje:
Speci, si të gjitha kulturat e tjera ka nevojë për ushqim te balancuar gjate kultivimit. Plehërimi i balancuar ndihmon që të arrihen rendimente sa me te larta. Trajtimi i specit ndryshon varësisht nga faza e zhvillimit të bimës, mirëpo, në përgjithësi mund të rekomandojmë një plan të plehërimit të ndarë në katër faza:
Faza e parë: kryesisht rekomandohet përdorimi i plehrave me përmbajte të Azotit, Fosforit dhe Kaliumit (NPK ku fillimisht duhet të ketë një favorizim të fosforit në raportin 1:5:1). Pas ujitjes së parë të trajtohet me materiet aktive propamocarb and fosetyl aluminium (emri komercial: Previcur energy) dhe tebuconazole (emri komercial: Folicur). Për mbjelljet e hershme sugjerohet ujitje çdo ditë ose një herë në dy ditë.
Faza e dytë: kryesisht rekomandohet përdorimi i plehrave me sasi të balancuar të Azotit, Fosforit dhe Kaliumit (NPK 1:1:1). Për mbjelljet e hershme sugjerohet ujitje çdo ditë ose një herë në dy ditë.
Faza e tretë: rekomandohet përdorim i plehrave NPK 2:1:3 dhe 1:1:1 dhe shtesë të përdoret Bor me nitrat kalciumi. Duhet të bëhet kujdes në përshtatjen e lagështisë së tokës.
Faza e katërt: rekomandohet plehërim me NPK në raportin 1:5:1 dhe 2:1:3. Shtesë të përdoret nitrat kalciumi, Bor dhe Magnez. Në qoftë se vëreni se bima shfaq mungesë të mikroelementeve atëherë duhet të trajtohen që të plotësohen kërkesat ndaj tyre. Gjithashtu, të gjitha plehërimet dhe trajtimet e rekomanduara t’i përshtaten sipërfaqeve të mbjellura, ku duhet t’i kushtohet kujdes i veçantë udhëzimeve të dhëna nga agronomi i barnatores bujqësore apo te lexohet me kujdes etiketave të produkteve.
Ndërsa, sa i përket programit të mbrojtjes ndaj sëmundjeve, mund të merren masa parandaluese për mbrojtje nga sëmundjet kryesore si: vrugu i specit, hiri, kalbëzimi, fuzariozat, ramja e fidanit, verticilliozat, dhe shumë sëmundje të tjera, ku fillimisht duhet të merren masat preventive. Këto përfshijnë zbatimin e masave të duhura agroteknike si: zgjedhja e farës tolerante ndaj sëmundjeve, mbjellja në kohë, ajrosja e duhur, drenazhimi i mire, formimi i shtretërve aty ku ka mundësi, ndriçimi i mirë, ujitja e kontrolluar, dhe ushqimi i balancuar.
Si masa të tjera, përfshihet edhe përdorimi i preparateve kimike. Rekomandojmë të përdoren preparate në bazë të bakrit dhe sulfurit, të cilat janë të pranueshme edhe në bujqësi organike. Megjithatë, këto masa duhet të ndërmerren bazuar në situatën aktuale në terren dhe duhet të konsultohet agronomi më i afërm i zonës.